نشانه های کیفیت پایین هوای داخلی
تشخیص نشانه های کیفیت پایین هوای داخلی می‌تواند دشوار باشد، به‌ویژه زمانی که این نشانه‌ها به بخشی عادی از زندگی روزمره تبدیل شوند. از آنجا که افراد بیشتر وقت خود را در فضاهای بسته می‌گذرانند، شناسایی دقیق این نشانه‌ها و یافتن راه‌حل‌های سریع و قابل‌اعتماد از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
در این مقاله، به بررسی چگونگی تشخیص نیاز به بهبود کیفیت هوا و روش‌های ارتقای آن می‌پردازیم.
چگونه بفهمیم کیفیت هوای داخلی ضعیف است؟
معمولاً نشانه‌های کاهش کیفیت هوا ظریف هستند و به‌راحتی با عواملی مانند خستگی یا شرایط جوی اشتباه گرفته می‌شوند. ساده‌ترین راه برای تشخیص افت کیفیت هوا، استفاده از حسگرهای کیفیت هواست. بااین‌حال، نشانه‌های فیزیکی نیز وجود دارند که باید به آن‌ها توجه کرد:
- بوهای مداوم یا ناخوشایند یا بوی مواد شیمیایی
- کثیفی قابل‌مشاهده مانند تغییر رنگ دیوارها و کف، تجمع گردوغبار، زباله، مو، گرده، کپک و قارچ
- شرایط نامناسب ساختمان مانند نشتی، آسیب‌های آبی، دیوارها، کف، لوازم خانگی یا پروژه‌های بازسازی که به‌درستی تمیز یا محصور نشده‌اند
- مناطق مخصوص سیگار در داخل یا بدون نگهداری مناسب
- بروز یا تشدید مشکلات سلامتی
چگونه بفهمیم کیفیت هوای داخلی به سلامتی آسیب می‌رساند؟
کیفیت پایین هوا با قرار گرفتن طولانی‌مدت می‌تواند به‌طور جدی به سلامتی آسیب برساند. بسته به نوع آلاینده‌ها و مدت‌زمان قرار گرفتن در معرض آن‌ها، مشکلات سلامتی از خفیف تا بسیار خطرناک متغیر هستند.
علائم شایع شامل آسم، سردرد، سرگیجه، خستگی، تحریک چشم، بثورات پوستی، تهوع، احتقان، تحریک گلو و مشکلات تنفسی مانند خس‌خس، درد قفسه سینه و تنگی نفس است.
در قرار گرفتن کوتاه‌مدت، علائم بسته به سن، شرایط سلامتی قبلی و حساسیت‌های فرد متفاوت است و معمولاً با حذف آلاینده یا خروج از محیط آلوده برطرف می‌شود. اما قرار گرفتن طولانی‌مدت می‌تواند به بیماری‌های جدی مانند بیماری‌های تنفسی، بیماری‌های قلبی و حتی سرطان منجر شود که در موارد شدید می‌تواند کشنده باشد.
چگونه کیفیت هوای داخلی را بهبود دهیم؟
پس از شناسایی علت کیفیت پایین هوا، رفع مشکل ممکن است چالش‌برانگیز به نظر برسد. اما نگران نباشید؛ راه‌حل‌های متعددی برای بهبود هوای تنفسی وجود دارد:
- نظافت و نگهداری منظم ساختمان با محصولات پاک‌کننده کم‌شیمیایی یا بدون مواد شیمیایی
- حفظ رطوبت سالم بین ۳۰ تا ۵۰ درصد با استفاده از رطوبت‌گیرهای مجهز به حسگر رطوبت
- تهویه مناسب و استفاده از فن‌ها در خانه
- استفاده از تصفیه‌کننده‌های هوا و تعویض منظم فیلترهای کولر و کوره برای حذف آلاینده‌های داخلی و خارجی
چگونه کیفیت هوا را حفظ کنیم؟
بهترین راه برای محافظت از خانواده در برابر اثرات مضر کیفیت پایین هوا، پیشگیری از بروز مشکلات قبل از تبدیل شدن به معضل است. این کار با اقدامات زیر ممکن است:
- آزمایش منظم کیفیت هوا با کیت‌های تست کپک خانگی
- نصب حسگرهای هوشمند کیفیت هوا که در صورت رسیدن به سطح خطرناک یا تشخیص گازهای مضر به گوشی شما هشدار می‌دهند
- جایگزینی محصولات شیمیایی قوی با پاک‌کننده‌های طبیعی یا دستگاه‌های بخارشوی
- تعویض فیلترهای تصفیه‌کننده هوا و کوره طبق دوره‌های توصیه‌شده
هیچ راه‌حل فوری و کاملی برای محافظت از کیفیت هوای خانه وجود ندارد، اما با دنبال کردن این مراحل و مطالعه نکات بیشتر در وبلاگ‌های کیفیت هوا، می‌توانید بهبود چشمگیری ایجاد کنید.
چه عواملی باعث کیفیت پایین هوای داخلی می‌شوند؟
کیفیت هوای خانه به عوامل متعددی بستگی دارد. حفظ تعادل در شرایط مختلف برای داشتن هوای سالم و قابل‌تنفس ضروری است. اما اگر یک یا چند مورد نادیده گرفته شوند، این تعادل به‌هم‌می‌خورد و کیفیت هوا کاهش می‌یابد.
عوامل شایع عبارت‌اند از:
- نظافت نامنظم که باعث تجمع گردوغبار، شوره حیوانات، آلرژن‌ها، دود و مواد شیمیایی می‌شود
- نگهداری نامناسب ساختمان مانند پنجره‌ها و درهای غیرمهربند، نشتی، تهویه ضعیف و عایق‌بندی ناکافی
- تهویه نامناسب که مانع خروج هوای قدیمی و ورود هوای تازه می‌شود و باعث به‌دام‌افتادن بوها، مواد شیمیایی، هاگ‌های کپک و گردوغبار می‌شود
- فقدان فیلتراسیون مناسب که اجازه تجمع آلودگی‌های داخلی و خارجی را می‌دهد
- رطوبت نامناسب خارج از محدوده ۳۰ تا ۵۰ درصد که می‌تواند به آسیب‌های آبی و رشد کپک و قارچ منجر شود
کدام آلاینده‌ها نگران‌کننده‌اند؟
آلاینده‌های داخلی شامل:
- دود ناشی از تنباکو و پخت‌وپز
- مواد شیمیایی ناشی از محصولات نظافت، سرگرمی‌ها، محصولات مراقبت شخصی و آفت‌کش‌ها
- گازهایی مانند دی‌اکسید کربن، مونوکسید کربن و رادون
- سرب و آزبست از عایق‌ها، مصالح ساختمانی یا رنگ
- آلرژن‌های ناشی از حیوانات خانگی
- گردوغبار از کف‌پوش‌ها، مبلمان و فرش‌های جدید یا قدیمی
- محصولات معطر مانند شمع، خوشبوکننده‌ها و پلاگین‌های دیواری
آلاینده‌های خارجی شامل:
- گرده‌ها
- ترکیبات آلی فرار (VOCs)
- ذرات معلق (PM10 و PM2.5) ناشی از آتش‌سوزی، سوخت و اگزوز
- اوزون
شاخص کیفیت هوا (AQI) چیست؟
شاید با اصطلاح AQI یا «شاخص کیفیت هوا» آشنا باشید. این شاخص که در ایستگاه‌های هواشناسی و اپلیکیشن‌ها استفاده می‌شود، کیفیت هوای خارجی را نشان می‌دهد و در مورد شرایط نامناسب مانند سطوح بالای آلرژی یا آلاینده‌های خطرناک هشدار می‌دهد.
AQI کیفیت هوا را بر اساس اندازه‌گیری آلاینده‌ها، ترکیبات آلی فرار، آلرژن‌ها و ذرات معلق در هوا ارزیابی می‌کند. این شاخص بسته به مکان، دما، رطوبت و ترکیبات موجود در هوا متفاوت است.
شاخص کیفیت هوای داخلی ممکن است کمتر شناخته‌شده باشد. برای نظارت بر AQI داخلی می‌توانید از سیستم‌های مانیتورینگ Ms کیفیت هوا استفاده کنید که سطوح ناامن CO2، رادون، هاگ‌های کپک و سایر گازها را بررسی می‌کنند. همچنین، تصفیه کننده های هوای هوشمند با تحلیل کیفیت هوا و نمایش AQI، نرخ فیلتراسیون را برای حذف آلاینده‌ها تنظیم می‌کنند.
با شناسایی دلایل کاهش کیفیت هوا و استفاده از روش‌های ذکرشده، می‌توانید خانه‌ای سالم‌تر و با هوای پاک‌تر داشته باشید.